We wschodniej części Europy w ostatnich latach umocnił się ekonomicznie region leżący od Bałtyku po basen Morza Śródziemnego, który na tle innych krajów wyróżnia dynamiczny rozwój. Za jego sukcesem stoi między innymi prężnie działający sektor MŚP oraz dynamicznie rozwijający się e-handel. Przygotowany przez PayPal i Deloitte raport „Nowe Tygrysy Europy” prezentuje uwarunkowania sukcesu krajów, które mimo różnych doświadczeń historycznych i ekonomicznych łączą zaskakująco podobne fundamenty trwającej w nich cyfrowej rewolucji.

Autorzy badania przeanalizowali 13 krajów – obok Polski są to: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Finlandia, Grecja, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Raport obala popularne mity i pokazuje, w jaki sposób rozwijają się rynki położone między krajami zachodnioeuropejskimi i Rosją – dzięki pozytywnym zmianom w infrastrukturze, wysoko wykwalifikowanej kadrze, wykorzystaniu nowych technologii, rozwojowi sektora MŚP oraz handlowi online.

Lokalne firmy coraz odważniej wychodzą na rynki zagraniczne, generując z eksportu aż 56% PKB – o 14 punktów procentowych więcej niż w innych krajach Unii[1]. Rosnąca siła gospodarcza regionu to zasługa przede wszystkim kwitnącej w nim przedsiębiorczości. Już co czwarta mała lub średnia firma zarejestrowana w UE (5,2 mln na 22 mln łącznie[2]) pochodzi właśnie z tego obszaru. Istotny jest również wzrost produktywności pracowników – o 9% wyższy niż w 2007 roku[3] (ponad 40% szybszy wzrost niż w bardziej rozwiniętych krajach Europy).

W Polsce, w 2016 roku zarejestrowanych było 1,6 milionów MŚP (z czego 69 tysięcy miało więcej niż 10 pracowników). W sumie w małych i średnich firmach pracuje 68,3% wszystkich zatrudnionych – co plasuje nasz kraj na równi ze średnią zarówno całego regionu (68,6%), jak i krajów Europy Zachodniej (68,9%).

Obserwujemy fascynujący moment kształtowania się nowego obszaru na gospodarczej mapie świata, w którym bardzo ważnym graczem jest Polska. Znakiem rozpoznawczym krajów tego regionu jest szybkie przyswajanie nowych technologii i wzrost znaczenia biznesu opartego na innowacjach, a także rozwój lokalnego sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Mieszkańców wyróżnia wysoki poziom wykształcenia, duch przedsiębiorczości i wiara w ciężką pracę. Prowadzi to do zmiany charakteru gospodarki państw badanego obszaru –  z analogowej na cyfrową. Firmy zaczynające działać online szybko skalują swój biznes, dzięki czemu mogą w krótkim czasie znacząco zwiększyć swoje przychody i zyski. Jak wynika z raportu, małe i średnie przedsiębiorstwa są kluczowe dla rozwoju regionu – to one stanowią jego prawdziwą siłą napędową – mówi Marcin Glogowski, Dyrektor Generalny PayPal w Europie Środkowej i Wschodniej.

Fundamenty sukcesu

Po pierwsze: inwestycje.

Na szybki rozwój krajów regionu wpłynęły inwestycje oraz zastrzyk finansowy z funduszy unijnych. Szybkie przemiany wynikają z wykorzystania środków europejskich skoncentrowanych na budowaniu spójności regionalnej. Przykładem może być Polska, która aktualnie jest największym beneficjentem wsparcia z funduszy strukturalnych (77,6 mld EUR w perspektywie finansowej 2014-2020[4] oraz dodatkowe środki na projekty infrastrukturalne i transportowe w ramach instrumentu „Łącząc Europę”).

Zmiana specyfiki gospodarki to efekt wielu czynników, m. in. rozwoju infrastruktury cyfrowej (w 2017 ponad 80% gospodarstw domowych w badanych krajach miało dostęp do Internetu – w porównaniu do 50% w 2008 roku[5]). Na przestrzeni ostatnich 11 lat udział przychodów z e-commerce w obrotach firm wzrósł trzykrotnie (o 200%), a odsetek przedsiębiorstw przyjmujących zamówienia online wzrósł w tym okresie o 81%[6]. Także liczba konsumentów kupujących przez Internet w ciągu dekady wzrosła dwukrotnie (40% w innych krajach Unii[7]) i obecnie już jeden na czterech klientów kupujących online w Europie mieszka w jednym z analizowanych krajów.

Po drugie: wysoka konkurencyjność pracowników i ich równie wysokie kwalifikacje.

Koszty pracy wynoszą ok. 1/3 tych w Europie Zachodniej[8]. Wyraźny jest również wysoki potencjał demograficzny regionu – żyje w nim prawie 22% ludności Unii – a także dynamiczny rozwój kompetencji jego mieszkańców (w ciągu ostatnich lat nowe umiejętności w obszarze IT zdobywali dwa razy szybciej niż reszta Europejczyków[9]). Funkcjonowanie w ramach wspólnego europejskiego systemu prawnego oraz niższe podatki pozwalają skutecznie nadrabiać dystans do bardziej dojrzałych rynków.

Europa Środkowa jest już wysoko rozwiniętym regionem. Firmy rozpoczynające tutaj swoją działalność muszą brać pod uwagę dużą konkurencję, lecz rynek jest wciąż zdecydowanie mniej nasycony niż w Europie Zachodniej, a koszty działania znacznie niższe – zauważa Michał Grams, Prezes Zarządu Together Data (założona w 2016 roku firma zatrudnia już ponad 60 osób).

Po trzecie: eksport i e-commerce.

Państwa regionu wykorzystują szansę, którą daje Wspólny Rynek ułatwiający obrót towarów, kapitału i usług. Prawie połowa (49%) ich eksportu jest wytwarzana przez małe i średnie firmy (o 4% więcej niż w Europie Zachodniej[10]). W Polsce wśród 115,8 tysięcy eksporterów ponad 98% to małe i średnie przedsiębiorstwa.

Eksport może być swoistym wyznacznikiem dobrze funkcjonującej gospodarki i jej rozwoju. Dzięki internetowi ograniczenia geograficzne już nie są problemem dla lokalnych przedsiębiorstw. W naszym raporcie dokładnie przeanalizowaliśmy wiele firm z Europy Środkowo-Wschodniej i każda z nich miała podobny cel: globalną ekspansję – podkreśla Julia Patorska, Lider zespołu ds. analiz ekonomicznych w Deloitte.

Szczególnie e-handel jest obszarem, w którym już dzisiaj łatwo znaleźć przykłady firm z regionu osiągających sukcesy na międzynarodowych rynkach. Węgierska MakanyMarta
aż 60% zysków osiąga ze sprzedaży online szytych przez siebie sukni ślubnych, polska spółka TogetherData już jedną piąta przychodów czerpie z zagranicy, a platforma Kinguin, specjalizująca się w handlu kodami do gier wideo, zdobyła już ponad 4 miliony regularnych klientów na całym świecie.

Perspektywy dalszego rozwoju

Stabilny wzrost w ostatnich latach, rozkwitająca infrastruktura i dynamicznie rozwijający się sektor gospodarki opartej na Internecie tworzą podstawę pod dalszy wzrost gospodarczy państw regionu.

Naturalnym kierunkiem rozwoju rynków badanych krajów jest kontynuacja inwestycji w innowacyjne branże, dalsza cyfryzacja gospodarki i rozwój sektora e-commerce, a także postawienie na sprzedaż usług i towarów na rynkach międzynarodowych. Nie do przecenienia jest tu rola małych i średnich firm – dlatego też mocno kibicujemy ich ekspansji, a także wspieramy ją dostarczając narzędzia umożliwiające płatności zarówno lokalne, jak i globalne – mówi Marcin Glogowski z PayPal.

O raporcie „Nowe Tygrysy Europy”:

Deloitte przeprowadził kompleksową analizę kluczowych obszarów wpływających na rozwój sektora MŚP, szczególnie napędzanego przez e-commerce. Analizie zostały poddane wybrane wskaźniki dla krajów członkowskich UE, ze szczególnym uwzględnieniem: Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Finlandii, Grecji, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Analiza, w tym ocena dojrzałości rynku, została oparta na danych z następujących źródeł: Deloitte Global R&D Survey, Eurostat (baza danych oparta na raportach z krajowych biur statystycznych), Global Innovation Index, OECD, Statista, World Bank (Doing Business report), World Economic Forum. Ramy czasowe wskaźników (w zależności od danych) to 2006-2017 r.

[1] Źródło: Eksport w obecnych cenach w mln EUR podzielony przez Produkt Krajowy Brutto w cenach rynkowych, Eurostat, 2016

[2] Źródło: Całkowita liczba MŚP, Eurostat, 2016

[3] Źródło: Eurostat, Rzeczywista produktywność pracowników na osobę,

[4] Źródło: Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/information/cohesion-policy-achievement-and-future-investment/factsheet/poland_pl.pdf

[5] Źródło: Gospodarstwa domowe – poziom dostępu do sieci, Eurostat

[6] Źródło: Przedsiębiorstwa, które otrzymywały zamówienia online (min. 1%) jako procent przedsiębiorstw z minimum 10 osobami zatrudnionymi, Eurostat

[7] Źródło: Procent osób, które korzystały z Internetu w ciągu ostatniego roku i dokonały zakupu przez sieć w ciągu ostatnich 12 miesięcy, Eurostat

[8] Źródło: Średnie wynagrodzenie godzinowe w 2016 r., Eurostat

[9] Źródło: Poziom umiejętności komputerowych; porównanie 2014 z 2007, Eurostat

[10] Źródło: Eksport online według rozmiaru, Eurostat 2017

źródło: informacjebranzowe.pl

Najnowsze aktualności